Web Tasarım İçgörüleri

Web tasarımında kullanıcı deneyimini belirleyen şey çoğu zaman görsel kararlar değil, kullanıcının hangi temas noktasında zihinsel bir duraksama yaşadığıdır. Google’ın UX Playbook serilerinde ölçümlenen davranış örüntüleri, Nielsen Norman Group’un göz izleme çalışmaları ve Baymard Institute’un uzun süreli kullanılabilirlik testleri; tarama hızının, bilgi sıralamasının ve etkileşim ritminin dönüşümle doğrudan ilişkili olduğunu gösteriyor. 

Bu sayfada yer alan içgörüler, tam da bu ince temas noktalarına odaklanan davranış odaklı notlardır. Hazırsanız başlayalım.

Bilgi, kullanıcının zihinsel modeliyle aynı sırada ilerlemelidir

Baymard’ın IA testlerinde, kullanıcıların karmaşık içerikleri okumakta zorlanmadığı; ancak yanlış sıralanmış bloklar nedeniyle sık sık geri dönüp kontrol etme ihtiyacı hissettiği kaydediliyor. Bir ürün sayfasında teknik bilgiler, fayda açıklamalarının üzerine yerleştirildiğinde kullanıcı önce detayla karşılaşıyor ve doğru bağlamı aramak için sayfayı yukarı-aşağı taramaya başlıyor. Bu tarama davranışı, ritmin bozulduğunu ve karar zincirinin koptuğunu gösteriyor.
3. İçerik tonundaki tutarsızlık marka bütünlüğünü zedeler

Sayfadaki tüm içerik tek bir ses tonundan konuşmalıdır

Google’ın içerik analizlerinde, aynı sayfada hem kurumsal hem samimi tonun birlikte kullanıldığı durumlarda kullanıcıların “kim konuşuyor” algısında belirsizlik yaşadığı tespit ediliyor. Bir bölümde teknik terimlerle ilerleyen bir açıklamanın hemen ardından kişisel bir hitap belirdiğinde kullanıcı zihni iki ayrı kaynakla karşılaşmış gibi davranıyor. Bu ayrışma güven duygusunu zayıflatıyor ve markanın zihindeki bütünlüğünü kırıyor.

Form akışı, kullanıcının kararlarını doğal bir ritimde ilerletmelidir

Baymard’ın sekiz yıllık form araştırmalarında, alan sırasındaki küçük değişikliklerin bile tamamlanma oranını etkilediği raporlanıyor. İletişim formunda e-posta alanı çok aşağıda konumlandığında kullanıcı kısa bir duraksama yaşıyor çünkü beklediği düzen bozulmuş oluyor. Bu anlık duraksama, formu doldururken hissedilen ritmi zayıflatıyor ve terk ihtimalini yükseltiyor. Gizli maliyet çoğu zaman bu ufak kopmalarda ortaya çıkıyor.

Görsel hiyerarşi, gözün izleyeceği yolu açıkça tarif etmelidir

Nielsen Norman’ın göz izleme videolarında, görsel ağırlığı yüksek bir görselin metnin soluna yerleştirildiği sayfalarda kullanıcıların gözünün sağdaki metne birkaç kez gidip geldiği kaydediliyor. Bir teknoloji sayfasında büyük bir cihaz görseli metnin okumaya başladığı yerin önüne geçtiğinde kullanıcı metne başlamakta gecikiyor ve okuma yönü kırılıyor. Bu kırılma, sayfa ne kadar modern görünürse görünsün karar süresini uzatıyor.

Hız algısı, içerik katmanlarının doğru sırayla görünmesiyle oluşmalıdır

Core Web Vitals raporlarında, yükleme süresinden bağımsız olarak içerik katmanlarının görünme sırasının hız algısını belirlediği görülüyor. Sayfa teknik olarak hızlı yüklense bile görsel blokların geç belirmesi kullanıcıda yavaşlık hissi yaratıyor. Ürün listeleme sayfasında metin anında görünürken fiyatların geç gelmesi, sanki sayfa tamamlanmamış gibi bir izlenim oluşturuyor ve kullanıcıyı erken ayrılmaya yöneltebiliyor.

Navigasyon dili, kullanıcının aradığı cevabı en kısa isimle söylemelidir

Gerçek oturum kayıtlarında, anlamı çok geniş tutulan menü başlıklarının kullanıcıyı tekrar tekrar aynı bölümlere sürüklediği görülüyor. “Çözümler” başlığı altında çok farklı içerikler yer aldığında kullanıcı yanlış bölüme girip geri tuşuna basarak yönünü düzeltmeye çalışıyor. Bu döngü birkaç kez tekrarlandığında kullanıcı çoğunlukla hatayı kendinde değil sitede arıyor ve bu durum güven duygusunu zayıflatıyor.

Gerçek iyileştirme, site yayımlandıktan sonra ortaya çıkan veriye dayanmalıdır

Nielsen Norman’ın iteratif tasarım kayıtlarında, web sitelerinin en kritik iyileştirme alanlarının yayın sonrası görünür hale geldiği açıkça not ediliyor. Scroll derinliği grafiklerinde ilk hafta içinde belirgin bir düşüş yaşanan bölgeler, masa başında fark edilmeyen anlam kopmalarını ortaya çıkarıyor. Kullanıcıların aynı hatayı tekrar ettiği noktalar gerçek veride belirginleşiyor ve siteyi geliştiren ekip bu anlarda tasarımın görünmeyen yüzünü görmeye başlıyor.